PJJOP

Mastering Golang for E-commerce Back End Development : Part 1

Nuttachot Promrit -
https://go.dev/solutions/paypal

บทความโดย ผศ.ดร.ณัฐโชติ พรหมฤทธิ์ และ อ.ดร.สัจจาภรณ์ ไวจรรยา
ภาควิชาคอมพิวเตอร์
คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยศิลปากร

This Article on Mastering Golang for E-commerce Back End Development : Part 1, licensed under CC BY-NC-ND

ในยุคดิจิทัลที่การค้า Online เติบโตอย่างก้าวกระโดด การพัฒนาระบบ E-commerce ที่มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และรองรับผู้ใช้จำนวนมาก ได้กลายเป็นความท้าทายสำหรับนักพัฒนา

Go หรือ Golang ได้ก้าวขึ้นมาเป็นหนึ่งใน Programming Language ที่ได้รับความนิยมอย่างสูงในการพัฒนาระบบ Back End ที่หลายบริษัทเลือกใช้ อย่างเช่น Uber, Cloudflare และ Dropbox

Companies using Go (https://go.dev)

ในบทนี้เราจะเรียนรู้แนวคิด เทคนิค และวิธีการใช้ Go เพื่อสร้างระบบ Back End ที่มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และขยายขนาดได้

ไม่ว่าคุณจะเป็น Developer มือใหม่ หรือมีประสบการณ์ บทนี้จะช่วยให้คุณสามารถใช้ประโยชน์จากพลังของ Go ในการพัฒนา E-commerce Platform ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยจะมีเนื้อหาทั้งหมด 19 หัวข้อ ดังต่อไปนี้

  1. รู้จักภาษา Go
    เป็นจุดเริ่มต้นที่ให้ภาพรวมของภาษาและเหตุผลในการเลือกใช้ Go
  2. ABC ของ Go
    สอนพื้นฐานการเขียน Code เช่น ตัวแปร ชนิดข้อมูล การพิมพ์ข้อความ ซึ่งจำเป็นในการเขียน Code ในทุกหัวข้อถัดไป
  3. การตัดสินใจใน Code
    แนะนำโครงสร้างการควบคุม เช่น if, else, loop ต่อยอดจากพื้นฐาน เพิ่มความสามารถในการควบคุมการทำงานของ Program
  4. Function : วิธีทำสิ่งต่าง ๆ ที่ใช้ซ้ำได้
    สอนการสร้าง และใช้งาน Function ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการจัดการ Code ที่ซับซ้อน และการนำไปใช้กับโครงสร้างข้อมูลในหัวข้อต่อไป
  5. Array, Slice และ Map : กล่องเก็บของเล่นที่มีช่องหลายช่อง
    แนะนำโครงสร้างข้อมูล Array, Slice และ Map โดยใช้ความรู้จากหัวข้อก่อนหน้าในการจัดการข้อมูลจำนวนมาก
  6. Pointer : ส่งรีโมทให้คนอื่นใช้ ง่ายกว่าการยกทีวีทั้งเครื่องไปให้
    อธิบายแนวคิดของ Pointer และการใช้งาน ซึ่งจำเป็นสำหรับการทำงานภายในของ Go และการจัดการหน่วยความจำ
  7. Struct และ Method : สร้างสิ่งของของเราเอง
    แนะนำการสร้างและใช้งาน Struct และ Method โดยใช้ความรู้ก่อนหน้าในการสร้างโครงสร้างข้อมูลที่ซับซ้อนขึ้น
  8. Interface : ทำความรู้จักกับเพื่อนใหม่
    อธิบายแนวคิดและการใช้งาน Interface ต่อยอด Struct และ Method เพื่อสร้างความยืดหยุ่นในการเขียน Code
  9. Package และ Module : แต่ละแผนกมีหน้าที่เฉพาะ และโครงการใหญ่ที่ประกอบด้วยหลายแผนก
    แนะนำการจัดการ Code เป็น Package และการใช้ Module ในการจัดระเบียบ Code ขนาดใหญ่
  10. Errors, Defer, Panic และ Recover : จัดการกับปัญหา
    สอนการจัดการ Error, Defer, Panic และ Recover ต่อยอดความรู้ในการเขียน Program ที่แข็งแกร่งและการจัดการข้อผิดพลาด
  11. การทดสอบเบื้องต้น : ลองชิมอาหารก่อนเสิร์ฟ
    สอนการเขียน Unit Test และใช้ go test ในการทดสอบ Code ที่เขียนขึ้น
  12. ทำงานกับ File และข้อมูล
    สอนการอ่านเขียน File และจัดการข้อมูล JSON
  13. ทำงานพร้อมกันหลายอย่าง
    แนะนำ Goroutine, Channel และการทำงานแบบ Concurrent รวมความรู้ก่อนหน้าในการสร้าง Program ที่ทำงานพร้อมกันได้
  14. Time Package และ Context : การทำงานกับเวลาและบริบท
    สอนการใช้ Time Package และ Context ต่อยอดจากการทำงานแบบ Concurrent ในการจัดการงานที่ซับซ้อน
  15. การจัดการการตั้งค่า
    สอนการใช้ Environment Variable ใช้ความรู้ในการจัดการ File และข้อมูลในการจัดการการตั้งค่า Program
  16. การทำงานกับเครือข่ายเบื้องต้น
    แนะนำการใช้งาน HTTP และ Gin Framework เพื่อสร้าง REST API
  17. การทดสอบขั้นสูง
    สอนการทดสอบ Interface และ Mock ต่อยอดการทดสอบเบื้องต้น ในการทดสอบ Program ที่ซับซ้อนขึ้น
  18. การทำงานกับ Database เบื้องต้น
    การเชื่อมต่อกับ Database เพื่อสร้าง Application ที่สมบูรณ์ขึ้น
  19. การพัฒนาและ Deploy REST API ด้วย Go และ Docker Container
    บูรณาการความรู้จากหลากหลายหัวข้อเพื่อสร้าง REST API ที่มีคุณภาพ

พร้อมที่จะ Go กันหรือยัง? เริ่มต้นการเดินทางของคุณกับ Golang และปลดล็อกศักยภาพในการสร้าง Software ที่ยอดเยี่ยมกันเถอะ!

รู้จักภาษา Go

Go หรือ Golang เป็น Programming Language ที่เป็น Open Source Software ซึ่งพัฒนาโดย Google

Go เปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อปี พ.ศ. 2552 หรือประมาณ 15 ปีที่ผ่านมา ดังนั้น Go จึงเป็นภาษาที่ใหม่กว่าภาษาอื่น ๆ อย่างเช่น Python, JavaScript และ Java อยู่มาก

Go มีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการพัฒนา Software โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบที่ต้องการประสิทธิภาพสูงและทำงานพร้อมกันได้ดี

ทำไม Go ถึงเจ๋ง?

Go ทำงานได้เร็วมาก เหมือนรถแข่งที่วิ่งได้เร็วกว่ารถทั่วไป (Interpreted Language) ด้วยการ Compile Code เป็นภาษาเครื่องโดยตรง ใช้หน่วยความจำน้อย ทำให้ทำงานเร็ว เหมาะกับการทำงานบน Server

Go เป็นภาษาที่มีประสิทธิภาพสูงเหมือนกับ C++ เนื่องจากเป็น Compiled Language เหมือนกัน แต่ C++ ต้องจัดการหน่วยความจำเอง ซึ่งทั้ง Go และ C++ ยังเร็วกว่า Java เล็กน้อย

Go เรียนรู้ง่าย ไม่ซับซ้อน เหมือนการเรียนรู้วิธีทำแซนด์วิช

ถ้าเรียงระดับภาษาจากสูงไปต่ำ Go จัดเป็นภาษาระดับสูงกว่า C++ และมีไวยกรณ์เรียบง่าย จึงง่ายในการอ่าน ทำความเข้าใจ และเรียนรู้

Python > Go > C++ > Assembly > Machine Code

Go ทำงานพร้อมกันได้เก่ง เหมือนมีผู้ช่วยหลายคนทำงานให้ มี Goroutine และ Channel ที่ช่วยจัดการงานหลายอย่างพร้อมกัน จึงเหมาะกับระบบที่ต้องการรองรับผู้ใช้จำนวนมาก

Go มีชุมชนนักพัฒนาที่ใหญ่และกระตือรือร้น มีคนใช้และช่วยเหลือกันเยอะ มี Package และ Tool มากมาย เช่นที่ https://go.dev และ https://www.reddit.com/r/golang

Go ทำงานกับ Computer ได้หลากหลาย สามารถ Compile สำหรับระบบปฏิบัติการต่าง ๆ ได้ง่าย ทั้ง Windows, Mac, Linux, Raspberry Pi ฯลฯ เหมือนรองเท้าที่ใส่ได้กับทุกชุด

Go Compile ได้เร็ว ช่วยให้พัฒนาและทดสอบได้รวดเร็ว

Go เหมาะกับ Microservice ด้วยความเร็วและประสิทธิภาพ ทำให้เหมาะกับการสร้าง Microservice

Go เป็นภาษาที่ผสมผสานหลายแนวคิดเข้าด้วยกัน ทั้งแบบ Procedural โดยการสนับสนุนการเขียน Code เป็นลำดับขั้นตอน เหมือนการทำตามสูตรอาหาร และแบบ Functional โดย Go สามารถส่ง Function เป็น Parameter เหมือนการส่งเครื่องมือให้เพื่อนใช้

Go ไม่ใช่ภาษา Object-oriented แบบดั้งเดิม แต่มี Struct และ Method ที่ทำงานได้คล้าย ๆ กัน

สรุปแล้ว Go เป็นภาษาที่ยืดหยุ่น ผสมผสานหลายแนวคิดเข้าด้วยกัน แต่เน้นความเรียบง่ายและมีประสิทธิภาพ เป็นเหมือนมีด Swiss ที่ทำได้หลายอย่าง ใช้งานง่าย แต่ทรงพลัง ทำให้เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับพัฒนา Back End โดยเฉพาะระบบที่ต้องการประสิทธิภาพสูงและรองรับผู้ใช้จำนวนมาก เช่น E-commerace Platform ครับ

ABC ของ Go

Go Get Started

ในการเริ่มใช้ Go เราต้องมี 2 สิ่งต่อไปนี้ คือ

  1. Text Editor เช่น VS Code สำหรับเขียน Code
  2. Go Compiler สำหรับแปล Go Code เป็นภาษาที่ Computer สามารถเข้าใจได้

ให้ Download ทั้ง Text Editor และ Go Compiler แล้วติดตั้งโดยปฏิบัติตามคำแนะนำตามระบบปฏิบัติการของคุณ

เมื่อติดตั้ง Go Compiler แล้ว ให้ตรวจสอบความสมบูรณ์ของ Go Compiler โดยใช้คำสั่ง go version ใน Command Line

go version

สร้าง Folder helloGo สำหรับ Project แรกของเรา โดยใช้คำสั่ง mkdir helloGo แล้วเปิด VS Code ด้วยคำสั่ง code .

อย่างไรก็ตามถ้าหากยังไม่สามารถใช้คำสั่ง code . ผ่าน Command Line เพื่อเปิด VS Code ได้ให้ตั้งค่า VS Code ดังต่อไปนี้

  1. เปิด VS Code
  2. กด CMD + SHIFT + p
  3. พิมพ์ shell command
  4. เลือก Install 'code' Command in PATH

ติดตั้ง Go Extension บน VS Code ดังต่อไปนี้

  1. กด CMD + SHIFT + x
  2. พิมพ์ go
  3. กดติดตั้ง Go Extension ของ Google (Go Team at Google)

4. หลังจากกด Install แล้ว กด CMD + SHIFT + p อีกครั้ง

5. พิมพ์ go install

6. เลือก Update Tools

หลังจากติดตั้ง Go Extension แล้วให้สร้าง File helloWorld.go

package main
import ("fmt")

func main() {
  fmt.Println("Hello World!")
}

Copy Code ด้านบนไปวางใน File helloWorld.go แล้ว Save File

ตอนนี้เราสามารถ Run Go Code แรก บน Terminal ของ VS Code ด้วยคำสั่ง go run ได้แล้ว

go run helloWorld.go

ขณะที่การ Compile Go Code ให้เป็นภาษาเครื่องเราจะใช้คำสั่ง go build

go build helloWorld.go

Go Compiler จะสร้าง Binary File ซึ่งเราสามารถรัน Program ได้โดยใช้คำสั่ง ./helloWorld ครับ

ตัวแปรและชนิดข้อมูล : กล่องใส่ของชนิดต่าง ๆ

ตัวแปร เหมือนกับกล่องใส่ของ แต่ละกล่องเก็บของได้ไม่เหมือนกัน

var age int = 25
name := "Nuttachot"

การประกาศตัวแปรใน Go ทำได้ 2 แบบ คือ ประกาศแบบชัดเจน และประกาศแบบอัตโนมัติ

การประกาศตัวแปรใน Go
   - ประกาศแบบชัดเจน (var ชื่อตัวแปร ชนิดข้อมูล = ค่า)
     var age int = 25
   - ประกาศแบบอัตโนมัติ (ชื่อตัวแปร := ค่า)
     name := "Nuttachot"
Cheat Sheet!

ตัวอย่างชนิดข้อมูลพื้นฐานของ Go 4 ชนิด ได้แก่ int, float64, string และ bool

ชนิดข้อมูลพื้นฐาน
   - int จำนวนเต็ม เช่น 1, 2 และ 3
   - float64 ทศนิยม เช่น 3.14 และ 2.5
   - string ข้อความ เช่น "Hello" และ "Go"
   - bool ค่าความจริง ได้แก่ true และ false
Cheat Sheet!

การพิมพ์ข้อความ : fmt หรือ Format

ใช้ fmt.Println หรือ fmt.Printf เพื่อบอกให้ Computer แสดงข้อความบนหน้าจอ

fmt.Println("สวัสดี, Go!")
fmt.Printf("ฉันอายุ %d ปี\n", age)

fmt.Println สำหรับพิมพ์ข้อความและขึ้นบรรทัดใหม่ ขณะที่ fmt.Printf สำหรับพิมพ์ข้อความตามรูปแบบที่กำหนด เช่น %d, %f, %s และ %t

การพิมพ์ข้อความ
   - fmt.Println("ข้อความ") // พิมพ์ข้อความและขึ้นบรรทัดใหม่
   - fmt.Printf("รูปแบบ", ค่า) // พิมพ์ข้อความตามรูปแบบที่กำหนด
   
     %d จำนวนเต็ม
     %f ทศนิยม
     %s ข้อความ
     %t boolean
     
     เช่น
     fmt.Printf("ฉันอายุ %d ปี", age)
Cheat Sheet!

Comment : เขียน Note ให้ตัวเองหรือเพื่อนร่วมงาน

Comment ใน Go มี 2 แบบ คือ Comment บรรทัดเดียว และ Comment หลายบรรทัด

Comments
// นี่คือ comment บรรทัดเดียว

/*
   นี่คือ comment
   หลายบรรทัด
*/
Cheat Sheet!

ตัวดำเนินการพื้นฐาน และการเปรียบเทียบ

ตัวดำเนินการพื้นฐาน 5 ตัวดำเนินการ และตัวดำเนินการเปรียบเทียบ 6 ตัวดำเนินการ ของ Go มีดังนี้

ตัวดำเนินการพื้นฐาน
   +  บวก
   -  ลบ
   *  คูณ
   /  หาร
   %  หารเอาเศษ

การเปรียบเทียบ
   ==  เท่ากับ
   !=  ไม่เท่ากับ
   <   น้อยกว่า
   >   มากกว่า
   <=  น้อยกว่าหรือเท่ากับ
   >=  มากกว่าหรือเท่ากับ
Cheat Sheet!

Exercise

เขียนโค้ดสั้น ๆ ที่มีการประกาศตัวแปร พิมพ์ข้อความ ใช้ Comment และตัวดำเนินการ

ตัวอย่างโค้ด

package main

import "fmt"

func main() {
	// ประกาศตัวแปร
	age := 25
	name := "Nuttachot"

	// พิมพ์ข้อความ
	fmt.Println("สวัสดี, Go!")
	fmt.Printf("%s อายุ %d ปี\n", name, age)

	// การคำนวณ
	result := age * 2
	fmt.Printf("อายุ 2 เท่า : %d\n", result)
}

Go Quiz 1 (20 ข้อ) ขอให้สนุกกับการทำ Quiz นะครับ

Q&A?

รวม Cheat Sheet ABC ของ Go

ABC ของ Go
----------

1. การประกาศตัวแปรใน Go
   - ประกาศแบบชัดเจน (var ชื่อตัวแปร ชนิดข้อมูล = ค่า)
     var age int = 25
   - ประกาศแบบอัตโนมัติ (ชื่อตัวแปร := ค่า)
     name := "Nuttachot"

2. ชนิดข้อมูลพื้นฐาน
   - int จำนวนเต็ม เช่น 1, 2 และ 3
   - float64 ทศนิยม เช่น 3.14 และ 2.5
   - string ข้อความ เช่น "Hello" และ "Go"
   - bool ค่าความจริง ได้แก่ true และ false
   
3. การพิมพ์ข้อความ
   - fmt.Println("ข้อความ") // พิมพ์ข้อความและขึ้นบรรทัดใหม่
   - fmt.Printf("รูปแบบ", ค่า) // พิมพ์ข้อความตามรูปแบบที่กำหนด
   
     %d จำนวนเต็ม
     %f ทศนิยม
     %s ข้อความ
     %t boolean
     
     เช่น
     fmt.Printf("ฉันอายุ %d ปี", age)
     
4. Comment
// นี่คือ comment บรรทัดเดียว

/*
   นี่คือ comment
   หลายบรรทัด
*/

5. ตัวดำเนินการพื้นฐาน
   +  บวก
   -  ลบ
   *  คูณ
   /  หาร
   %  หารเอาเศษ

6. การเปรียบเทียบ
   ==  เท่ากับ
   !=  ไม่เท่ากับ
   <   น้อยกว่า
   >   มากกว่า
   <=  น้อยกว่าหรือเท่ากับ
   >=  มากกว่าหรือเท่ากับ

การตัดสินใจใน Code

ใน Go เราใช้ if, else, for loop และ switch ทำให้ Program ตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง

if : การถามคำถาม ถ้าคำตอบใช่ ทำอย่างหนึ่ง ถ้าคำตอบไม่ใช่ ทำอีกอย่าง

age := 18
if age >= 18 {
    fmt.Println("คุณสามารถเข้าชมได้")
} else {
    fmt.Println("คุณอายุน้อยเกินไป")
}

นอกจาก if, else แล้ว ยังมี if, else if เพื่อใช้ถามได้มากกว่า 2 เงื่อนไขครับ

if-else
   if เงื่อนไข {
       // ทำเมื่อเงื่อนไขเป็นจริง
   } else {
       // ทำเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ
   }

   // หลายเงื่อนไข
   if เงื่อนไข1 {
       // ทำเมื่อเงื่อนไข1 เป็นจริง
   } else if เงื่อนไข2 {
       // ทำเมื่อเงื่อนไข2 เป็นจริง
   } else {
       // ทำเมื่อไม่มีเงื่อนไขใดเป็นจริง
   }
Cheat Sheet!

for loop

for loop ใช้เมื่อเราต้องการทำอะไรซ้ำ ๆ หลายครั้ง

// นับ 1 ถึง 5
for i := 1; i <= 5; i++ {
    fmt.Println(i)
}

// while-like loop
count := 0
for count < 3 {
    fmt.Println("นับ:", count)
    count++
}

for loop ใน Go มี 2 แบบ คือ แบบมาตรฐาน ที่มี ค่าเริ่มต้น; เงื่อนไข; การเปลี่ยนแปลง คล้ายกับภาษา C, C++, และ Java และแบบ while

แต่มีความยืดหยุ่นมากกว่าเนื่องจากมีรูปแบบการใช้งานที่หลากหลายและไม่จำเป็นต้องใช้วงเล็บที่เงื่อนไข

for loops:
   // แบบมาตรฐาน
   for ค่าเริ่มต้น; เงื่อนไข; การเปลี่ยนแปลง {
       // ทำซ้ำๆ
   }

   // แบบ while
   for เงื่อนไข {
       // ทำซ้ำๆ ตราบใดที่เงื่อนไขเป็นจริง
   }
Cheat Sheet!

break และ continue

Break ใช้เพื่อออกจาก Loop ทันที! 

for i := 1; i <= 10; i++ {
	if i == 5 {
		fmt.Println("เจอเลข 5 ออกจากลูป!")
		break
	}
	fmt.Println(i)
}
fmt.Println("จบโปรแกรม")

Continue ใช้เพื่อข้ามการทำงานที่เหลือในรอบนั้น และไปเริ่มรอบถัดไปทันที

for i := 1; i <= 5; i++ {
	if i == 3 {
		fmt.Println("ข้ามเลข 3!")
		continue
	}
	fmt.Println(i)
}
fmt.Println("จบโปรแกรม")

ตัวอย่างการใช้ทั้ง Break และ Cotinue ร่วมกัน

for i := 1; i <= 10; i++ {
        if i%2 == 0 {
            fmt.Println("ข้ามเลขคู่:", i)
            continue
        }
        if i > 7 {
            fmt.Println("เจอเลขมากกว่า 7 ออกจากลูป!")
            break
        }
        fmt.Println("เลขคี่:", i)
    }
    fmt.Println("จบโปรแกรม")

switch

switch ใช้เมื่อมีหลายทางเลือก แทนการใช้ if-else ซ้อนกันหลายชั้น

day := "จันทร์"
switch day {
case "จันทร์":
    fmt.Println("วันต้นสัปดาห์")
case "ศุกร์":
    fmt.Println("ใกล้วันหยุดแล้ว")
default:
    fmt.Println("วันธรรมดา")
}

switch ใน Go จะไม่ทำงานตกลงมาใน Case ถัดไปโดยอัตโนมัติหากไม่มีการใช้คำสั่ง fallthrough ซึ่งต่างจาก C, C++, และ Java ที่จะต้องใช้คำสั่ง break เพื่อป้องกันการตกลงมาใน case ถัดไป

switch
   switch ตัวแปร {
   case ค่า1:
       // ทำเมื่อตัวแปรมีค่าเท่ากับ ค่า1
       fallthrough // ต้องการให้การทำงานตกลงมาใน case ถัดไป
   case ค่า2:
       // ทำเมื่อตัวแปรมีค่าเท่ากับ ค่า2
   default:
       // ทำเมื่อไม่ตรงกับค่าใดเลย
   }
Cheat Sheet!

Exercise

เขียน Code สั้น ๆ ที่ใช้ if-else และ for loop

Go Quiz 2 (10 ข้อ) ขอให้สนุกกับการทำ Quiz นะครับ

Q&A?

รวม Cheat Sheet การตัดสินใจใน Code

การตัดสินใจใน Go
--------------

1. if-else
   if เงื่อนไข {
       // ทำเมื่อเงื่อนไขเป็นจริง
   } else {
       // ทำเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ
   }

   // หลายเงื่อนไข
   if เงื่อนไข1 {
       // ทำเมื่อเงื่อนไข1 เป็นจริง
   } else if เงื่อนไข2 {
       // ทำเมื่อเงื่อนไข2 เป็นจริง
   } else {
       // ทำเมื่อไม่มีเงื่อนไขใดเป็นจริง
   }

2. for loop
   // แบบมาตรฐาน
   for ค่าเริ่มต้น; เงื่อนไข; การเปลี่ยนแปลง {
       // ทำซ้ำๆ
   }

   // แบบ while
   for เงื่อนไข {
       // ทำซ้ำๆ ตราบใดที่เงื่อนไขเป็นจริง
   }

   // วนลูปไม่สิ้นสุด
   for {
       // ทำซ้ำๆ ตลอดไป (ต้องใช้ break เพื่อออกจากลูป)
   }

3. switch
   switch ตัวแปร {
   case ค่า1:
       // ทำเมื่อตัวแปรมีค่าเท่ากับ ค่า1
   case ค่า2:
       // ทำเมื่อตัวแปรมีค่าเท่ากับ ค่า2
   default:
       // ทำเมื่อไม่ตรงกับค่าใดเลย
   }

4. คำสั่งพิเศษ
   break    // ออกจากลูปทันที
   continue // ข้ามไปรอบถัดไปของลูป

Function : วิธีทำสิ่งต่าง ๆ ที่ใช้ซ้ำได้

Function ใน Go เปรียบเสมือนเครื่องมือที่เราสร้างขึ้นเพื่อทำงานเฉพาะอย่าง และเราสามารถทำซ้ำได้ตามต้องการ

การสร้างและเรียกใช้ Function

Function เหมือนสูตรอาหาร ที่บอกวิธีทำอะไรบางอย่าง

func sayHello() {
    fmt.Println("สวัสดี, Go!")
}

func main() {
    sayHello()
    sayHello()
}

ฟังก์ชันใน Go ถูกประกาศโดยใช้คำว่า func ตามด้วยชื่อฟังก์ชัน

การสร้าง Function พื้นฐาน
   func ชื่อฟังก์ชัน() {
       // โค้ดที่ต้องการให้ทำงาน
   }
Cheat Sheet!

Parameter และ Return Value

Parameter คือข้อมูลที่เราส่งเข้าไปใน Fucntion ส่วน Return Value คือผลลัพธ์ที่ Function ส่งกลับมา

func greet(name string) {
    fmt.Println("สวัสดี,", name)
}

func add(a, b int) int {
    return a + b
}

func main() {
    greet("Nuttachot")
    result := add(5, 3)
    fmt.Println("5 + 3 =", result)
}

การใช้งาน Function ใน Go มีความคล้ายคลึงกับการใช้งานในภาษาอื่น ๆ แต่ก็มีลักษณะเฉพาะที่ทำให้ Go มีความแตกต่างในบางด้าน

Go สนับสนุนการคืนค่าหลายค่าจาก Function ซึ่งต่างจากภาษา C และ C++ ที่สามารถคืนค่าได้เพียงค่าหนึ่ง (เว้นแต่จะใช้ struct)

func swap(x, y string) (string, string) {
    return y, x
}

Go มี Feature การตั้งชื่อผลลัพธ์ใน Function ซึ่งทำให้สามารถคืนค่าผลลัพธ์ได้โดยไม่ต้องระบุชื่อของตัวแปรในคำสั่ง return

func split(sum int) (x, y int) {
    x = sum * 4 / 9
    y = sum - x
    return
}

Go มีความยืดหยุ่นในการใช้งานฟังก์ชันและมีลักษณะการเขียนที่คล้ายคลึงกับหลาย ๆ ภาษา เช่น C++, Python, Java และ JavaScript

Function กับ Parameters
   func ชื่อฟังก์ชัน(param1 type1, param2 type2) {
       // ใช้ param1 และ param2 ในฟังก์ชัน
   }

Function กับ Return Value
   func ชื่อฟังก์ชัน() returnType {
       // โค้ด
       return ค่าที่ต้องการส่งกลับ
   }

Function กับหลาย Return Values
   func ชื่อฟังก์ชัน() (returnType1, returnType2) {
       // โค้ด
       return ค่า1, ค่า2
   }
   
Function กับการตั้งชื่อผลลัพธ์
   func ชื่อฟังก์ชัน() (resultName returnType) {
       // โค้ด
       return // ไม่ต้องระบุชื่อของตัวแปรในคำสั่ง return
   }
Cheat Sheet!

First-Class Citizen Function

Function ใน Go จะมีสถานะเทียบเท่ากับข้อมูลประเภทอื่น ที่สามารถจัดการได้เหมือนกับตัวแปรทั่วไป

First-Class Citizen Function ใน Go มีความคล้ายคลึงกับภาษาอื่น ๆ หลายภาษา เช่น C++, Python, Java และ JavaScript แต่มีความเรียบง่าย ทำให้ Go เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับการเขียน Program แบบ Functional ในขณะที่ยังคงรักษาประสิทธิภาพและความชัดเจนของ Code

ความสามารถหลัก ๆ ของ First-Class Citizen Function ใน Go ได้แก่

1. สามารสร้างและใช้งาน Anonymous Function หรือ Function ที่ไม่มีชื่อได้

func main() {
    // Anonymous function
    func() {
        fmt.Println("ฉันเป็น anonymous function")
    }()
}

เราสร้างมันขึ้นมาเพื่อทำงานบางอย่างได้ทันทีโดยไม่ต้องตั้งชื่อ และไม่ต้องสร้าง Function แยกต่างหาก ซึ่งเหมาะสำหรับงานที่ใช้ครั้งเดียวแล้วไม่ใช้อีก

2. สามารถกำหนด Function ให้กับตัวแปรได้

func main() {
    // กำหนดฟังก์ชันให้กับตัวแปร
    sayHello := func(name string) {
        fmt.Println("สวัสดี,", name)
    }

    // เรียกใช้ฟังก์ชันผ่านตัวแปรภายหลัง
    sayHello("อลิซ")
}

จากตัวอย่างเราสร้าง Anonymous Function เก็บไว้ในตัวแปร sayHello เพื่อนำไปใช้ภายหลัง

3. สามารถส่ง Function เป็นพารามิเตอร์ให้กับ Function อื่นได้

func doTwice(f func(string), message string) {
    f(message)
    f(message)
}

func main() {
    printMessage := func(msg string) {
        fmt.Println(msg)
    }

    doTwice(printMessage, "สวัสดีชาวโลก")
}

จากตัวอย่าง การส่ง Function เป็นพารามิเตอร์ (ตัวแปร printMessage) ให้กับ Function อื่นได้ ทำให้เราสามารถสร้าง Function doTwice ที่มีความยืดหยุ่นสูง ด้วยการกำหนดพฤติกรรมได้จากภายนอก โดยไม่ต้องแก้ไข Code ภายใน Function หลัก

4. สามารถคืนค่าเป็น Function ได้

func createMultiplier(factor int) func(int) int {
    return func(n int) int {
        return n * factor
    }
}

func main() {
    doubler := createMultiplier(2)
    tripler := createMultiplier(3)

    fmt.Println(doubler(5))  // 10
    fmt.Println(tripler(5))  // 15
}

จากตัวอย่างเราสามารถสร้าง Function ที่เก็บในตัวแปร doubler และ tripler ที่สามารถปรับแต่งได้ตามพารามิเตอร์ที่ส่งเข้าไป

5. สามารถสร้าง Closure Function ได้

Closure หรือ Function ปิด คือกล่องวิเศษที่จำค่าบางอย่างไว้ แม้ว่าเราจะปิดกล่องไปแล้ว

func createCounter() func() int {
    count := 0
    return func() int {
        count++
        return count
    }
}

func main() {
    counter := createCounter()
    fmt.Println(counter())  // 1
    fmt.Println(counter())  // 2
    fmt.Println(counter())  // 3
}

จากตัวอย่างเราสร้าง Closure Function ที่เก็บในตัวแปร counter ซึ่งจำค่า count ได้ แม้เรียกใช้งานมันไปแล้ว

Closure ทำให้เราสามารถสร้างฟังก์ชันที่มีสถานะ (Stateful Function) ช่วยในการ Encapsulate ข้อมูล ลดการใช้ตัวแปรส่วนกลาง (Global Variable) ได้ แต่อาจใช้หน่วยความจำมากขึ้น เพราะตัวแปรที่ถูกอ้างอิงโดย Closure จะไม่ถูกทำลายหลังจาก Function ภายนอกทำงานเสร็จ ทำให้ใช้หน่วยความจำนานกว่าปกติ นอกจากนี้หากเราสร้าง Closure หลายตัว ที่อ้างอิง Function เดียวกัน Closure แต่ละตัวจะมีสำเนาของสภาพแวดล้อมของตัวเอง

ดังนั้น doubler และ tripler จากตัวอย่างก่อนหน้า ก็เป็น Closure Function ที่เก็บค่า factor ต่างกัน และสามารถใช้ค่านี้ในการคำนวณเมื่อถูกเรียกใช้

แม้ว่า Closure จะใช้หน่วยความจำมากขึ้น แต่ประโยชน์ในแง่ของความยืดหยุ่นและการเขียน Code ที่สะอาดก็มีมาก การใช้ Closure เฉพาะเมื่อจำเป็น จะช่วยให้ได้ประโยชน์สูงสุดโดยไม่สิ้นเปลืองทรัพยากรมากเกินไปครับ

Cheat Sheet ตามตัวอย่าง First-Class Citizen Function in Go

Anonymous Function (ฟังก์ชันไม่มีชื่อ)
   func() {
       // โค้ดภายในฟังก์ชัน
   }() // เรียกใช้ฟังก์ชันทันที

กำหนดฟังก์ชันให้กับตัวแปร
   myFunc := func(param Type) {
       // โค้ดภายในฟังก์ชัน
   }

ส่งฟังก์ชันเป็นพารามิเตอร์
   func ชื่อฟังก์ชัน(f func(Type1), param Type2) {
       f(param) // Type1 และ Type2 เป็นชนิดเดียวกัน
   }

คืนค่าเป็นฟังก์ชัน
   func ชื่อฟังก์ชัน(param1 Type1) func(Type2) returnType { 
          return func(param2 Type2) returnType {
              // โค้ดภายในฟังก์ชัน
              return returnType
          }
   }

Closure
   func ชื่อฟังก์ชัน() func() returnType {
          // outer variables
          return func() returnType {
          	// code using outer variables
          	return returnType
          }
   }
Cheat Sheet!

Exercise

เขียนฟังก์ชันง่าย ๆ ที่รับชื่อและอายุ แล้วพิมพ์ประโยคทักทาย

Go Quiz 3 (17 ข้อ) ขอให้สนุกกับการทำ Quiz นะครับ

Q&A?

รวม Cheat Sheet Function

Function
--------

1. การสร้าง Function พื้นฐาน
   func ชื่อฟังก์ชัน() {
       // Code ที่ต้องการให้ทำงาน
   }
   
2. Function กับ Parameter
   func ชื่อฟังก์ชัน(param1 type1, param2 type2) {
       // ใช้ param1 และ param2 ใน Function
   }

3. Function กับ Return Value
   func ชื่อฟังก์ชัน() returnType {
       // โค้ด
       return ค่าที่ต้องการส่งกลับ
   }

4. Function กับหลาย Return Value
   func ชื่อฟังก์ชัน() (returnType1, returnType2) {
       // โค้ด
       return ค่า1, ค่า2
   }
   
5. Function กับการตั้งชื่อผลลัพธ์
   func ชื่อฟังก์ชัน() (resultName returnType) {
       // โค้ด
       return // ไม่ต้องระบุชื่อของตัวแปรในคำสั่ง return
   }
   
6. Anonymous Function (ฟังก์ชันไม่มีชื่อ)
   func() {
       // Code ภายใน Function
   }()

7. กำหนด Function ให้กับตัวแปร เช่น
   myFunc := func(param Type) {
       // โค้ดภายในฟังก์ชัน
   }

8. ส่ง Function เป็น Parameter เช่น
   func ชื่อฟังก์ชัน(f func(Type1), param Type2) {
       f(param) // Type1 และ Type2 เป็นชนิดเดียวกัน
   }

9. คืนค่าเป็น Function เช่น
   func ชื่อฟังก์ชัน(param1 Type1) func(Type2) returnType { 
          return func(param2 Type2) returnType {
              // โค้ดภายในฟังก์ชัน
              return returnType
          }
   }

10. Closure เช่น
   func ชื่อฟังก์ชัน() func() returnType {
          // outer variables
          return func() returnType {
          	// code using outer variables
          	return returnType
          }
   }

พบกับ Mastering Golang for E-commerce Back End Development : Part 2 เร็ว ๆ  นี้ครับ